இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு

இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு (Strontium phosphide) என்பது Sr₃P₂ என்ற மூலக்கூற்று வாய்ப்பாட்டால் விவரிக்கப்படும் ஒரு கனிம வேதியியல் சேர்மமாகும். இசுட்ரோன்சியமும் பாசுபரசும் சேர்ந்து இச்சேர்மம் உருவாகிறது.^[1]^[2] கருப்பு நிற படிகங்களாக இது தோற்றமளிக்கிறது.^[3]

தயாரிப்பு

ஒரு வில் உலையில் இசுட்ரோன்சியம் பாசுபேட்டுடன் புகைக்கரியைச் சேர்த்து சூடாக்கினால் இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு உருவாகிறது.

S r_{3} (P O_{4})_{2} + 8 C ⟶ S r_{3} P_{2} + 8 C O

இசுட்ரோன்சியத்துடன் சிவப்பு பாசுபரசை சேர்த்து சூடாக்கினாலும் இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு கிடைக்கும்:^[3]

3 S r + 2 P ⟶ S r_{3} P_{2}

இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு கருப்பு நிறத்தில் படிகங்களை உருவாக்குகிறது.^[3]

வெப்பத்தில் நிலைப்புத்தன்மை கொண்டது என்றாலும் உயர் வெப்பநிலையில் உருகும்.

ஈரமாக இருக்கும்போது ஆபத்தானது. நச்சுப் பண்பு கொண்டதாகவும் உள்ளது.^[4]

தண்ணீருடன் வினைபுரியும் போது சிதைவடைந்து பாசுபீன் வாயுவை வெளிவிடுகிறது:^[3]

S r_{3} P_{2} + 2 H_{2} O ⟶ 3 S r (O H)_{2} + 2 P H_{3}

அமிலங்களுடன் வினைபுரிந்து தொடர்புடைய உப்புகளைக் கொடுக்கிறது. இவ்வினையிலும் பாசுபீன் வாயு வெளியாகிறது.

S r_{3} P_{2} + 6 H C l ⟶ 3 S r C l_{2} + 2 P H_{3}

இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு மிகவும் வினைத்திறன் கொண்ட ஒரு பொருளாகும். வேதி வினைகளில் ஒரு வினையாக்கியாக இது பயன்படுத்தப்படுகிறது.^[5]